Προτάσεις για τη διδασκαλία του μυθιστορήματος στη Γ΄Λυκείου»

18 Μαρτίου 2017, Λευκωσία

Η Διεύθυνση Μέσης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου διοργάνωσαν ημερίδα με θέμα: «Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, Αστροφεγγιά: Προτάσεις για τη διδασκαλία του μυθιστορήματος στη Γ΄ Λυκείου». Η Ημερίδα πραγματοποιήθηκε με επιτυχία το Σάββατο, 18 Μαρτίου 2017, στην Αίθουσα «Σόλων Τριανταφυλλίδης», Τράπεζα Κύπρου, Αγία Παρασκευή, Λευκωσία. Μετά τον χαιρετισμό του Διευθυντή Μέσης Εκπαίδευσης δρα Κυπριανού Δ. Λούη, ακολούθησε εισαγωγική παρουσίαση για τον Ι.Μ. Παναγιωτόπουλο και την εποχή του.

Στην ημερίδα παρουσίασαν εισηγήσεις οι εξής ομιλητές: Θεοδόσης Πυλαρινός, Ομότιμος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας Ιονίου Πανεπιστημίου, Βάσω Οικονομοπούλου, δρ Φιλολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών–Μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τζίνα Καλογήρου, Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Χριστοφόρου, φιλόλογος, Λαμπριανή Ματθαίου, φιλόλογος. Ακολούθησε γόνιμη και δημιουργική συζήτηση μεταξύ των συνέδρων.

1. Jakobson, R. 1998. Δοκίµια για τη Γλώσσα της Λογοτεχνίας. Μτφρ. Άρης Μπερ­λής. Αθήνα: Εστία [κεφ. 2: Γλωσσο­λογία και Ποιητική].
2. Lausberg, H. 1998. Hanbook of Literary Rhetoric: a Foundation for Li­terary Stu­dy [αγγλ. με­τάφρ. M.T. Bliss, A. Jansen & D.E. Orton, εισαγωγή G. A. Ken­nedy, από το γερμανικό πρω­τότυπο Hand­buch der Lite­rarischen Rhe­torik. Eine Grund­legung der Literaturwis­sen­schaft, ²1973 (1960)].
3. Morier, H. Dictionnaire de Poétique et de Rhétorique, Παρί­σι, PUF.
4. Ong, W.J. 1997. Προφορικότητα και Εγγραμματοσύνη. Η Εκτε­χνολό­γη­ση του Λό­γου, μτφρ. Κ. Χατζηκυ­ριά­κος. Ηράκλειο: Πανε­πι­στη­μια­κές εκδόσεις Κρήτης.
5. Preminger, Alex & T. V. F. Brogan (επιμ.) The New Prince­ton Ency­clopedia of Poetry and Po­etics, Princeton University Press.
6. Μπαμπινιώτης, Γ. Γλωσσoλoγία και Λoγoτεχνία. Από την Τεχνική στην Τέχνη τoυ Λόγoυ. Αθήνα, 292 σσ.
7. Τζάρτζανος, Αχ. Νεοελληνική Σύνταξις (της Κοινής Δη­μοτικής), τόμ. Β΄: 1953, ΟΕΣΒ. [σσ. 259-313]
8. Νάκας, Θαν. Γλωσσοφιλολογικά Α΄ (Μελετήματα για τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία), ([Πα­τάκης]), 399 σσ.
9. Νάκας, Θαν. Γλωσσοφιλολογικά Β΄ (Μελετήματα για τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία), ([Πα­τάκης]), 350 σσ.
10. Νάκας, Θαν. Γλωσσοφιλολογικά Γ΄ (Μελετήματα για τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία), ([Πα­τάκης]), 318 σσ.
11. Νάκας, Θαν. Γλωσσοφιλολογικά Δ΄ (Μελετήματα για τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία), ([Πα­τάκης]), 703 σσ.
12. Νάκας, Θαν. 1990. “Διαφήμιση και λογοτεχνία”, Η Λέξη, τεύχ. 99-100, σσ. 795-815.
13. Νάκας, Θαν. 1995(β). “Οι επικοινωνιακές λειτουργίες της γλώσσας (δη­λωτικό και παρα­δη­λω­τικό πε­ρι­ε­χό­­μενο των λέξεων, αισθη­τι­κή λειτουργία και λογοτεχνικό φαινόμενο, φατική, κατευθυ­ντι­κή, μετα­γλωσ­σι­κή κ.ά. λειτουρ­γίες)”, στο συλλογικό τόμο Μια Πολυεπι­στη­μονική Θεώρηση της Γλώσσας, Πα­νεπιστη­μια­κές Εκ­δόσεις Κρήτης / Εκδόσεις Πανε­πι­στη­μίου Πατρών, σσ. 191-232 [με προσθήκες και στο Λεξικογραφικόν Δελτίον (της Ακα­δη­μίας Αθηνών), τόμ. ΙΘ΄, 1995, σσ. 215-45].
14. Νάκας, Θαν. 2001(α). “Σχήματα επανάληψης στα θεατρικά κείμενα των Δ. Κεχαΐδη & Ε. Χαβιαρά”, Πρακτικά 4ου Διεθνούς Συ­νε­δρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας (Λευκωσία, Σεπτέμβριος 1999), Πα­νε­πιστήμιο Κύπρου / University Studio Press, Θεσ­σαλονίκη, σσ. 581- 9.
15. Νάκας, Θαν. 2003. “Μποστ.: ένας γελοιογράφος του γλωσσικού λο­γιο­τατισμού (μια ανάγνωση των θεατρικών Φαύ­στα και Μαρία Πενταγιώτισσα)”, στον συλλογικό τόμο Η Γλώσσα και η Διδα­σκα­λία της, ΑΠΘ / Παιδαγωγική Σχο­λή Φλώρινας, σσ. 105-148.
16. Νάκας, Θαν. 2004. “Ανι­χνεύοντας το ποιητικό ιδίωμα του Παλαμά: πρώτα πορίσματα από μια ηλε­κτρο­νι­κή επε­ξερ­γα­σία των Απά­ντων του”, στον συλλογικό τόμο Κωστής Παλαμάς. Μελε­τή­μα­τα, Βιβλιοθή­κη Τράπεζας Αττι­κής, σσ. 159-242.
17. Νάκας, Θαν., Σχήματα (Μορφο)λεξικής και Φρα­στικής Επα­νά­ληψης, α΄ ([Πα­τά­κης]). 295 σσ.
18. Νάκας, Θαν. [Σε συνερ­γασία με τους Μ.Ζ. Κοπιδάκη, Γ.Α. Χριστοδούλου και Ν.Α.Ε. Καλοσπύρο]. Ρητορικός Παπαδιαμάντης, ([Πα­τάκης]), 303 σσ.
19. Κατσούδα, Γεωργία & Θαν. Νάκας. 2013. Όψεις της Νεολογίας: Σύμφυρση και Επα­νετυ­μολόγηση (Ολικοί και μερι­κοί λεξικοί συμφυρμοί στη δημο­σιογραφία, τη δια­φήμιση, τα ιστολόγια και τη λογοτεχνία για παιδιά), ([Πα­τάκης]), 318 σσ.

20. [ΕΠΑΝΑΣΤΡΟΦΗ]

α. Νάκας, Θαν. 2002. “Eπαναστροφή / Η υποπερίπτωση της (συνθε­τι­κο-)παραγωγικής επαναστροφής” στις Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα / Πρακτικά της 22^ης Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (27-29 Απρι­­λί­ου 2001), Θεσσαλονίκη, σσ. 472-483.

β. [Νάκας] Γλωσσοφιλολογικά Δ΄ : Κεφ.10: Γλωσσικά και παραγλωσσικά στοιχεία της ‘παράστασης’ (‘per­for­mance’) του παραμυθιού [§3: Συνεκτική επαναστροφή ως ιδιάζον υφολογικό γνώρισμα του παραμυθιού].

γ. [Νάκας] Σχήματα (Μορφο)λεξικής και Φρα­στικής Επα­νά­ληψης, α΄ : Κεφ.2 [σσ. 122-134: Συνδυα­σμοί της επα­ναστροφής με την ταυτολογική διπλότητα κ.ά. σχήματα].

21. [ΜΕΤΑΦΟΡΑ]

α. [Νάκας]  Γλωσσοφιλολογικά Α΄ : Κεφ.ΙΙ: [Μεταφορές στον λαϊκό λόγο].

β. Γλωσσοφιλολογικά Δ΄ : Κεφ.11: “‘Αποπαγίωση’ και ‘ανακυριολεξία’ (στοιχεία λεκτικού χιού­μορ στο έργο του Ευγένιου Τριβιζά)”

γ. Γλωσσοφιλολογικά Δ΄ : Κεφ.12: [§5: Μεταφορικότητα (‘ποιητικότητα’) των ορισμών που δίνουν τα παιδιά]

22. [ΣΧΗΜΑΤΑ ΑΝΤΙΘΕΣΗΣ]

α. Νάκας, Θαν. 1993. “Η λεξική αντίθεση και η ρητορική της”, Λεξι­κο­γραφικόν Δελτίον (της Ακα­δη­μίας Αθη­νών), τόμ. ΙΗ΄, σσ. 199-274.

β. Νάκας, Θαν. 2007. “Φαινομενικές αντιθέσεις (ή αντιθέσεις μόνον ως προς το σημαίνον)”, στον συλ­λογικό τό­μο Η Διδασκαλία της Γλώσσας (Επισημάνσεις – Παρατηρήσεις – Προο­πτι­κές), επιμ. Ν.Σπ. Μήτσης & Δ.Θ. Καραδή­μος, Gutenberg, σσ. 87-147.

γ. Νάκας, Θαν. 1995(α). “Πραγματολογική προσέγγιση σχημάτων λό­γου (λιτότητα, φρα­στική ειρω­νεία / αντί­φραση, κ.ά.)”, Λεξικο­γραφικόν Δελτίον, τόμ. ΙΘ΄, σσ. 141-158.

δ. [Σε συνεργασία με τη Τζίνα Καλογήρου], “Τυπολογία του οξύμωρου”, Proceedings of the 9^thInternational Con­ference on Greek Linguistics (ICGL 9, 29-31 October 2009, Chicago, Illinois), University of Chicago / Ohio State University, 2011, σσ. 321-333.

[Προσβάσιμο στο http://home.uchicago.edu/~cchatzop/ICGL2009BETA.html].

23. [ΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟ / ‘Πολυσημικό’]

[Νάκας]   Σχήματα (Μορφο)λεξικής και Φρα­στικής Επα­νά­ληψης, α΄ : Κεφ.1

24. [ΤΑΥΤΟΛΟΓΙΑ, ΤΑΥΤΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΠΛΟΤΗΤΑ]

[Νάκας]   Σχήματα (Μορφο)λεξικής και Φρα­στικής Επα­νά­ληψης, α΄ : Κεφ.2

25. [ΧΙΑΣΤΟ, ΚΥΚΛΟΣ, ΑΝΤΙΜΕΤΑΒΟΛΗ]

[Νάκας]   Σχήματα (Μορφο)λεξικής και Φρα­στικής Επα­νά­ληψης, α΄ : Κεφ.3

26. [ΣΥΝΩΝΥΜΙΚΟ, ΣΥΝΑΘΡΟΙΣΜΟΣ]

Νάκας, Θαν. 2012. “Η ‘συνωνυμική παράταξη’ ως στοιχείο ύφους του Παπαδιαμάντη”, στο Εταιρεία Παπαδιαμαντι­κών Σπουδών / Πρα­κτικά Γ΄ Διεθνούς Συνεδρίου για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, Τόμος Α΄, Σκιάθος 29 Σε­πτεμβρίου –2 Οκτωβρίου 2011, Δόμος, σσ. 327-370.

27. [ΟΜΟΗΧΙΑ]

Νάκας, Θαν. & Μαγουλά, Ευγ. & Καποθανάση, Αφρ. 2010. “Η ομοηχία στη Νέα Ελληνική: ορο­λο­γία και τυπολογία”, Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, 30 (2-3.5.2009), σσ. 436-449.

28. [ΥΠΕΡΒΑΤΟ]

α. Νάκας, Θαν. 2008. “Σχετικά με το Υπερβατό Σχήμα Λόγου (πει­ραματική εφαρμογή στα χαϊκού του Η­λί­α Κε­φά­λα)”, περ. Μαν­δραγόρας, τεύχος 36 (με ένα «αφιέ­ρωμα στον Ηλία Κεφάλα»), σσ. 85-94.

β. Νάκας, Θαν. 2013. “Για την υπερβατική σύνταξη (‘σχῆμα ὑπερβατὸν’) στον ποιητικό λόγο του Κω­στή Παλαμά”, Γ΄ Διεθνές Συνέδριο (20-25 Οκτωβρίου 2013): Η Ποίηση και η Ποιητική του Κωστή Παλαμά (70 Χρόνια από τον Θάνατό του), Ίδρυμα Κωστή Πα­λαμά & Πανεπιστήμιο Αθηνών, σσ. 737-769.

γ. “ ‘Σχήμα υπερβατόν’ (Μια αδρομερής τυπολογική κατάταξη των περιπτώσεων ασυνεχούς / υπερβατικής σύντα­ξης) [με παραδείγματα από τα νέα και τα αρχαία ελληνικά], ΑΠΘ / ΙΝΣ / Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, 35 (2015), σσ. 388-409].

29. [ΕΠΑΝΑΔΙΠΛΩΣΗ]

α. Νάκας, Θαν. 1996(α). “Αθροιστική επανάληψη / επαναδίπλωση” στις Μελέτες για την Ελ­λη­νική Γλώσ­­σα / Πρακτικά της 16^ης Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (4-6 Μαϊου 1995), Θεσσαλονίκη, σσ. 470 -81.

β. Νάκας, Θαν. 1996 (β).“Λεξική και φραστική επανάληψη / επα­να­δίπλωση”, Λεξικογραφικόν Δελτίον (Ακαδημίας Αθη­νών), τόμ. Κ΄, σσ. 221-332.

γ. Νάκας, Θαν. 1998- 1999. “Λεξική και φραστική επανάληψη / επα­ναδίπλωση (Β΄, Γ΄, Δ΄, Ε΄ Μέρος)”, περ. Γλώσσα, τεύχη 46 (σσ. 5-25), 47(7-31), 48 (47-55), 49 (39-57).

δ. Νάκας, Θαν. & Τζίνα Καλογήρου. 2014. “Patterns of Word and Phrase Repetition as Lin­guistic Universalia in Fol­ktales”, Narratives Across Space and Time: Trans­missions and Adaptations (Proceedings of the 15^th Congress of the International Society for Folk Narrative Research / ISFNR, June 21-27, 2009 Athens), Academy of Athens / Publications of the Hellenic Folklore Research Center, n. 31, vol. II, 577-596.

30. [ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ, ΕΠΙΦΟΡΑ]

α. Νάκας, Θαν. 2009. “Σχήματα λεξικής και φραστικής επανάληψης στη ρητορική και τη λογοτεχνία”, Η Λέξη, τεύχος 200 (Απρίλιος-Ιούνιος) σσ. 205-19

β. Νάκας, Θαν. [et alii]. Ρητορικός Πα­παδιαμάντης, σσ. 43-249.

γ. Νάκας, Θαν. 2015. Συνθετικοπαραγωγική επαναφορά σε αρχαιοελληνικά και νεοελληνικά κείμενα (πεζά και ποιη­τικά)”, στον συλλογικό τόμο Γλωσσική Παιδεία (35 Μελέτες Αφιερωμένες στον Καθηγητή Ναπολέοντα Μήτση), Εργαστήριο Μελέτης, Διδασκαλίας, Διάδοσης της Ελληνικής Γλώσσας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Επιμέλεια Γ. Ανδρουλάκης, Εκδόσεις Gutenberg, σσ. 84-100.

δ. Νάκας, Θαν. 2016. “Όψεις του σχηματικού λόγου στον Σοφοκλή (πραγματώσεις και συνδυασμοί της ‘επανα­φο­ράς’, του ‘πολύπτωτου’ και του ‘ετυμολογικού’ σχήματος)”, ΠΕΦ / Σεμινάριο 42: Σοφοκλής, ο Μεγάλος Κλα­σικός της Τραγωδίας, 467-479.

31. [ΕΠΑΝΕΤΥΜΟΛΟΓΗΣΗ, ΛΕΞΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΜΦΥΡΣΗ]

[Κατσούδα & Νάκας] Όψεις της Νεολογίας: Σύμφυρση και Επα­νετυ­μολόγηση ([Πα­τάκης]), 318 σσ.

32. [ΠΟΛΥΠΤΩΤΟ / ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΚΟ]

α. Νάκας, Θαν. 2017. “Σχετικά με τo λεγόμενο ‘πολύπτωτον’ (πολυμορφικό) σχήμα λόγου”,  Μελέτες για την Ελ­λη­νική Γλώσσα, 37 (σε εκτύπωση).

β. Νάκας, Θαν. 2016. “Όψεις του σχηματικού λόγου στον Σοφοκλή (πραγματώσεις και συνδυασμοί της ‘επανα­φο­ράς’, του ‘πολύπτωτου’ και του ‘ετυμολογικού’ σχήματος)”, ΠΕΦ / Σεμινάριο 42: Σοφοκλής, ο Μεγάλος Κλα­σικός της Τραγωδίας, 467-479.

γ. Νάκας, Θαν. [et alii]. Ρητορικός Πα­παδιαμάντης, passim.

33. [ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ]

Νάκας, Θαν. 2016. “Όψεις του σχηματικού λόγου στον Σοφοκλή (πραγματώσεις και συνδυασμοί της ‘επανα­φο­ράς’, του ‘πολύπτωτου’ και του ‘ετυμολογικού’ σχήματος)”, ΠΕΦ / Σεμινάριο 42: Σοφοκλής, ο Μεγάλος Κλα­σικός της Τραγωδίας, 467-479.

34. [ΑΣΥΝΔΕΤΟ, ΚΛΙΜΑΚΩΤΟ, κ.ά.π.]

Νάκας, Θαν. [Σε συνερ­γασία με τους Μ.Ζ. Κοπιδάκη, Γ.Α. Χριστοδούλου και Ν.Α.Ε. Καλοσπύρο]. Ρητορικός Παπαδιαμάντης, ([Πα­τάκης]), 303 σσ.

Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: θεωρία και πράξη.
Αναζητώντας το ελκυστικό και αποτελεσματικό σχολείο

Tο Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης του ΕΚΕΔΙΣΥ, η Παιδαγωγική
Εταιρεία Ελλάδος, το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ-Κύκλος του Ελληνικού
Παιδικού Βιβλίου και η Ελληνογαλλική Σχολή  Jeanne d’ Arc
συνδιοργανώνουν στις 19, 20 και 21 Μαΐου 2017 στην Αθήνα το 2ο
Πανελλήνιο Συνέδριο με τίτλο «Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: θεωρία και
πράξη. Αναζητώντας το ελκυστικό και αποτελεσματικό σχολείο».

Στο πρόγραμμα του συνεδρίου περιλαμβάνονται και φέτος καινοτόμα
βιωματικά εργαστήρια, που διοργανώνονται σε συνεργασία με την Ελληνική
Ένωση για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση. Η φετινή θεματική
των εργαστηρίων θα αφορά στη «Βιωματική εκπαίδευση για τα ανθρώπινα
δικαιώματα»
.Όσοι ενδιαφέρονται να λάβουν μέρος με προφορική ή αναρτημένη ανακοίνωση
ή με εργαστήριο θα πρέπει να στείλουν τον τίτλο και την περίληψη της
ανακοίνωσής τους (έως 300 λέξεις) μέσω της ηλεκτρονικής φόρμας που
βρίσκεται στην ιστοσελίδα
http://ekedisyconference.weebly.com/ .
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ
Υποβολή περιλήψεων: 28 Μαρτίου 2017
Ημερομηνία έγκρισης προτάσεων: 10  Απριλίου  2017
Διεξαγωγή συνεδρίου: 19, 20, 21 Μαΐου 2017

Η καταξιωμένη συγγραφέας Ευγενία Φακίνου συνομίλησε με τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του ΠΜΣ «Ρητορική: Θεωρία και Πράξη» στο πλαίσιο του μαθήματος «Αφηγηματική Ρητορική και Εικόνα», στις 7 Φεβρουαρίου 2017.

Οι Διδάσκουσες

Τζίνα Καλογήρου

Βάσω Οικονομοπούλου

Επιστημονικό Συνέδριο: Το Κριτικό Έργο του Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου

17-18 Φεβρουαρίου 2017

Η Επιστημονική Επιτροπή και η Οργανωτική Επιτροπή σας προσκαλούν στο Επιστημονικό Συνέδριο για Το Κριτικό Έργο του Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, που συνδιοργανώνεται από τους Φίλους του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός, το Ίδρυμα Κωστή Παλαμά και τη Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου.

Το Συνέδριο πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση 35 χρόνων από τον θάνατο (1982) του Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου και με την ευκαιρία του εορτασμού για τα 125 χρόνια από την ίδρυση του Ελληνικού Εκπαιδευτηρίου-Σχολής Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου.

Σκοπός του Συνεδρίου είναι η ανάλυση, αξιολόγηση και ανάδειξη του κριτικού έργου του Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, έργου ογκώδους και σπουδαίου, που εκτείνεται σε όλο το εύρος της κριτικής σκέψης του: βιβλιοκριτικής, λογοτεχνικής και φιλολογικής κριτικής, κριτικής της τέχνης και κοινωνικής κριτικής.

Το Επιστημονικό Συνέδριο εντάσσεται στον κύκλο εκδηλώσεων του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός για τη γενιά του μεσοπολέμου.

Θα διεξαχθεί την Παρασκευή, 17 (16.00 – 19.30) και το Σάββατο, 18 Φεβρουαρίου 2017 (09.00 – 15.00), στην κεντρική αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός.